Nakon nedavno sprovedene ankete na fejsbuk stranici „Za Milanovac slobodnih građana – Aleksandar Jevtović”, građani, koji su u njoj učestvovali, iskazali su zainteresovanost da saznaju pravu cenu spomenika Milojku Veljoviću, nekadašnjem predsedniku opštine Gornji Milanovac i uspešnom privredniku, koji svakako zaslužuje poštovanje, pijetet i spomenik u našoj opštini. Daćemo sada neke odgvore, ali postaviti i neka važna pitanja, navode iz ove GG.
Ono što smo uspeli da saznamo analizirajući dokumentaciju, koju nam je opština stavila na raspolaganje na osnovu zahteva za pristup informacijama od javnog značaja, ali i onoga što nam nisu stavili na raspolaganje, a što smo videli iz dokumenata objavljenih na zvaničnoj internet prezentaciji opštine, došli smo do sledećih saznanja.
Iako je najavljeno da se radi o poklonu od autora vajara, spomenik će građane naše opštine koštati sigurno 3.900.000,00 dinara, s tim što pretpostavljamo da će cena na kraju izaći i na nešto više od 5.000.000,00 dinara, ili oko 40.000 evra.
Za javnost može biti jako zanimljiva sama sprovedena procedura. Najpre imamo inicijativu umetnika, autora, za postavljanje spomenika upućenu predsedniku Opštinskog veća Dejanu Kovačeviću 15.9.2020. godine. U inicijativi je navedeno:
“Na sebe preuzimam vajanje figure, koju kao poklon darujem opštini Gornji Milanovac“. Zatim je rečeno da je potrebno da radove na izmeštanju instalacija, izradi postamenta, spoljašnjem uređenju lokacije na kojoj će biti postavljen spomenik i troškove livenja, transporta i montaže, na sebe preuzme Opština. Dakle, jeste “poklon”, ali ne baš besplatan.
Ono što nam opština nije dostavila je ugovor o izradi projektne dokumentacije (IDR-a, IDP-a, PZI-a za uređenje kružnog toka sa postamentom i instalacijama za postavljanje spomenika), iako je za te svrhe planirano 150.000,00 dinara prema Planu javnih nabavki Opštinske uprave od 20. 1. 2021. objavljenom na zvaničnoj internet prezentaciji opštine Gornji Milanovac. Postavlja se opravdano pitanje kako ovo Opštinska uprava planira 20. 1. 2021. godine, a zvanična Odluka Opštinskog veća za postavljanje spomenika se usvaja kasnije, tek 19.2.2021. godine, kao i da li je nabavka uopšte realizovana?
Opština nam nije dostavila ni ugovor za projektovanje i izvođenje radova na parternom uređenju ostrva kružnog toka u Gornjem Milanovcu. Nabavka predviđena planom javnih nabavki Opštinske uprave od 05. 02. 2021. godine, za te svrhe je iznos od 1.250.000,00 dinara. Postavljaju se opravdana pitanja na koji kružni tok se ovo tačno odnosi, da li je nabavka realizovana i da li i ova planirana nabavka ima veze sa postavljanjem spomenika Milojku Veljoviću?
Autor i opština su zaista zaključili ugovor o poklonu 22. 02. 2021. godine. Takođe, autor sa jednom firmom zaključuje 11. 02. 2021. godine i ugovor o ekskluzivnom pravu livenja umetničkih skulptura, kojim je toj firmi autor-umetnik dao isključivo pravo na poslovima livenja i postavljanja skulptura. S obzirom na to da postoji ekskluzivno pravo, odnosno da samo ta firma može izraditi spomenik i nijedna druga, opština sa tom firmom, primenom pregovaračkog postupka bez objavljivanja javnog poziva, zaključuje Ugovor o pružanju usluga čiji je predmet izlivanje i postavljanje spomenika Milojku Veljoviću u Gornjem Milanovcu. Ugvorena vrednost radova je 3.250.000,00 dinara bez PDV-a, odnosno 3.900.000,00 dinara sa PDV-om.
Da rezimiramo, spomenik čije se postavljanje trenutno priprema na kružnom toku u industrijskoj zoni na izlazu prema Čačku je poklon autora, ali ipak košta građane Gornjeg Milanovca 3.900.000,00 dinara, a ako tome dodamo onih 150.000,00 i 1.250.000,00 dinara, dolazimo do sume potencijalne cene od 5.300.000,00 dinara. Ne ulazeći još u opravdanost postavljanja spomenika nekadašnjem predsedniku i uspešnom privredniku, ističemo da građani imaju pravo da znaju za koje namene se troši njihov novac, na koji način i koliko.
U ovom slučaju iako se formalno radi o poklonu uvereni smo da je cena previsoka, čime se nanosi šteta opštinskom budžetu. Pravljenje spomenika, i to bez konkursa, izgleda da je postala nova disciplina preteranog trošenja novca poreskih obveznika iz našeg budžeta. Verovatno se računa da zbog sentimentalnih razloga i simbolične opravdanosti takvih ideja, niko neće kritikovati slične poteze vlasti, kao i na to da će eventulane kritike, poput ove, naići na osudu jer su, eto, ljudi iz opozicije protiv istaknutih pojedinaca našeg grada i njihovih zasluga za razvoj opštine, te da će ovako skupa investicija time ostati nezapažena i bez pažljive analize u javnosti. Ali nije tako. GG „Za Milanovac slobodnih građana – Aleksandar Jevtović” zastupa stav da svako ko je svojim delom ostavio bitan trag u istoriji naše opštine, zaslužuje priznanje i dostojan simbol sećanja za buduće generacije, ali samo pod uslovom da to ne bude izgovor za neopravdano skupe izdatke i finansijsku ”gimnastiku”
GG „Za Milanovac slobodnih građana – Aleksandar Jevtović”, ako bude imala priliku da nakon nekih budućih izbora odlučuje o finansijama opštine, sve će raditi transparentno i javno uz polaganje računa građanima za svaki utrošen dinar iz budžeta.”
