Na današnji dan – 21. oktobra

1345

Na današnji dan, 1941. godine,  Nemci su u Kragujevcu u Drugom svetskom ratu streljali više od 7.000 civila, među kojima i učenike kragujevačke gimnazije.

1422. godine – Umro je francuski kralj Šarl VI, koji je vladao 42 godine. U početku vladavine nazivan je “Šarl Voljeni”, a od 1392. godine, posle nekoliko napada ludila dobio je nadimak “Šarl Ludi”. Tokom njegove vladavine Englezi su, predvođeni kraljem Henrijem V, 1415. godine naneli težak poraz francuskim trupama u bici kod Azenkura i osvojili severnu Francusku sa Parizom.

1760. godine – Rođen je japanski slikar Kacusika Hokusaj, glavni predstavnik realizma u japanskom slikarstvu. Slikao je scene iz svakodnevnog života i predele, uključujući čuveni ciklus “Trideset pogleda na Fudžijamu”.

1772. godine – Rođen je engleski pisac i mislilac Semjuel Tejlor Kolridž. Postavio je filozofske i teorijske osnove engleskog romantizma, a njegovo delo, iako malo po obimu, snažno je uticalo na evropsko pesništvo 19. veka. Najznačajnija dela: “Knjizevna biografija”, “Stari mornar”, “Kublaj Kan”, “Kristabela”, zajednička zbirka pesama sa Vordsvortom “Lirske balade”.

1805. godine – U bici kod Trafalgara Britanci pod Horacijom Nelsonom porazili su francusko-špansku flotu, a da nisu izgubili ni jedan brod. U bici je smrtno ranjen legendarni britanski admiral, a pobeda je Engleskoj obezbedila prevlast na moru za ceo naredni vek.

1833. godineRođen je švedski hemičar, industrijalac i pronalazač Alfred Bernard Nobel. Pronalaskom dinamita 1867. godine stekao je veliko bogatstvo čiji je deo zaveštao fondu za nagrade za vanredna dostignuca u fizici, hemiji, medicini, književnosti i zalaganju za mir.

Pročitajte i: Kada je ustanovljena Nobelova nagrada?

1879. godine – Tomas Edison izvršio je u laboratoriji u Nju Džersiju probu svog najnovijeg izuma sijalice sa grafitnim nitima. Sijalica je svetlela čitavih 13 časova.

1917. godine – Rođen je američki trubač, pevač, kompozitor i šef orkestra Džon Birks “Dizi” Gilespi, jedan od najboljih trubača i improvizatora u istoriji džeza. Imao je presudnu ulogu u stvaranju “bi-bap” muzike.

1938. godine – Japanske trupe su posle nekoliko meseci bombardovanja zauzele kineski grad Kanton.

1941. godine – Nemci su u Kragujevcu u Drugom svetskom ratu streljali više od 7.000 civila, među kojima i učenike kragujevačke gimnazije.

1944. godine – Americke trupe su zauzele Ahen, prvi veći nemački grad koji su u Drugom svetskom ratu osvojili saveznici.

1945. godine – Na izborima u Francuskoj prvi put su glasale žene.

1950. godine – Kineske trupe počele su okupaciju Tibeta.

1969. godine – Vili Brant je formirao koalicionu vladu socijaldemokrata i liberala, i postao prvi socijaldemokratski kancelar Zapadne Nemacke. Vodio je politiku popuštanja zategnutosti u svetu, posebno u odnosima s istočnoevropskim zemljama, a njegova “istočna politika” je doprinela stabilizaciji prilika u Evropi.

1969. godine – Umro je americki pisac Žan Luj Keruak, poznat kao Džek Keruak, najpoznatiji romansijer bitničkog pokreta pedesetih godina 20. veka. Najpoznatija dela: “Na putu”, “Podzemljasi”, “Doktor Saks”, “Anđeli pustosi”.

1984. godine – Umro je francuski filmski režiser Fransoa Trifo, jedan od tvoraca “novog talasa” francuskog filma. Svetsku slavu je stekao prvim filmom “400 udaraca” (1959) (“Žil i Džim”, “Američka noć”, “Pucajte na pijanistu”, “Poslednji metro”).

1986. godine – SAD su naredile pedesetpetorici sovjetskih diplomata da napuste zemlju do 1. novembra kao odgovor na proterivanje petorice američkih diplomata iz Moskve.

1990. godine – U Bejrutu je, zajedno sa članovima porodice, ubijen vođa libanske Nacionalne liberalne partije i jedan od lidera hrišćanske zajednice u Libanu Deni Samun.

1991. godine – Na osnovu odluke Predsednistva SFR Jugoslavije jedinice Jugoslovenske narodne armije napustile su Sloveniju.

1994. godine – SAD i Severna Koreja su potpisale sporazum prema kojem će Pjongjang zamrznuti i potom napustiti nuklearni program.

1997. godine – Milo Đukanovic, premijer Crne Gore pobedio je na predsednickim izborima Momira Bulatovića, dotadašnjeg predsednika, koji je imao podršku predsednika Srbije Slobodana Miloševića. Time je znatno smanjen Miloševićev uticaj u Crnoj Gori, a novi predsednik je svoju politiku usmerio na izdvajanje te republike iz jugoslovenske federacije.

2001. godine – Jugoslovenski general u penziji Pavle Strugar doborovoljno se predao Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu, pred kojim je optužen za krđenje zakona i običaja rata na području Dubrovnika 1991. godine. Bio je prvi oficir bivše Jugoslovenske narodne armije koji se dobrovoljno predao ovom sudu i osužen je na osam godina zatvora.

2003. godine – U seriji velikih požara koji su zahvatili šume i naselja u okolini Los Anđelesa i San Dijega (južna Kalifornija), poginula su najmanje 22 čoveka, izgorelo je preko 300.000 hektara šume i oko 3.500 kuća.

2005. godine – Umrla je Širli Horn džez pevačica i dobitnica nagrade “Gremi”, poznata po svojim intimnim, šapučućim vokalima i po virtuoznom sviranju na klaviru.

2007. godine – Umrla je britanska glumica Debora Ker jedna od najvecih holivudskih glumica pedesetih godina. Među njenim najpoznatijim filmovima su “Odavde do vecnosti”, “Kralj i ja”, “Quo Vadis” i “Nezaboravna ljubavna prica”. Igrala je sa poznatim glumcima kao sto su Bert Lankester, Jul Briner, Keri Grant.

Edukacija.rs