Umetnici Ivan Jovanović, Mihailo Stanisavac i Darko Stojkov predstaviće u petak, 25. juna 2021. godine u Modernoj galeri Kulturnog centra u Gornjem Milanovcu zajedničku izložbu naziva “Kretanje” . Predstavljanje izložbe je u 17 sati.
Jelena Kliso kaže da je 2007. godine napisala tekst.
„Godine 2007. napisala sam tekst pod nazivom ‘’Glava, pištolj, glava’’ u kontekstutadašnjih radova tri navedena umetnika, u svetlu jednog mogućeg književno-umetničkog obrta . Insistirajući na velikim pojmovima, pojmovima preobražaja, fatalnosti, smrti, na odnbog(ov)a i čoveka-žrtve, postavljajući pitanje krivice, objašnjavajući ‘’trijalektiku’’ dramski isprepletenog likovnog upisa u savremeno stvaralaštvo, nakon četrnaest godina, susrećem se sa najavljenom izložbom istih autora, a različitih simbolički i likovno dozrelih radova koji nam, ovaj put, pribrajaju naizgled drugačije teme i druge uvide. Vidimo izbor šarenolik reprezentacije unutrašnjih prostora, kao i uslovljenih kulturnih formata, isto tako, prebacujući očište, mi vidimo i nevidljivu poveznicu sa prošlim vremenima u linijama razvoja svakog autora posebno. Jedna od temeljnih odrednica njihovog sveta rada, kao i njihovih novi(ji)h umetnički ostvarenja, rekla bih, sadržana je u motivu kretanja.
Osim toga što bismo umetničke radove mogli da odredimo kao jednovremene preseke, isečke mirovanja, isto tako bismo rad na likovnim odlukama i umetničkom izrazu morali da shvatimo kao nedeljivo, neopaženo i apstraktno kretanje sa kojim se nižu (misaone) slike, i životne, i likovne, u razgibanim unutrašnjim kreativnim impulsima koji su svakako, danas, i suštinski osnaženi; ‘’suština jedne stvari nikada se ne javlja na početku’’, kaže Delez; i akuzmemo takvo stanovište u obzir, shvatićemo da su sada odluke i izrazi daleko čvršćih snaga i višeg razvojnog dometa; priroda razvojne i/ili kreativne inkubacije je logična i očekivana; priroda inkubacije ili talog iskustva, luda umetnost koja nas opseda ili poziva, koja nas bûdi, iskorak, ako hoćete, postajući delatni oblik, biva materijalizovana, i to ne u pukom materijalnom smislu, biva naime naročit trenutak ili poza, kulturološki zabeležen, transcendentan i živ. Uređen prelazak jedne forme u drugu. Transgresija. Trudovi, porođaj. Cepanje posteljice, prekoračenje,preko granica ovoga sveta…
Kretanje se očituje i u samim radovima; figure koje panično trče na slici velikog formata Ivana Jovanovića, stvarnosne scene iz filma na ostalim radovima, kojima se zabeleškom sublimira kretanje; tzv. kinematografske slike u kojima se sistemski reprodukuje pokret u funkciji trenutka, ali i kontinuiteta; izvlačenje iz pokreta, izvlačenje iz filma, izvlačenje izvesnih kritičkih trenutaka koji postaju predmet Ivanovog slikarstva par excellence. Odabrao je scene oštrine i krike – doveo ih do njihovog vrhunca, povezao, naime moguće ih je povezati u pripovedačku celinu, smestiti u narativni poredak večnih poza ili nepokretnih preseka.
Kretanj ovde kao da vraća scene između kojih se ono uspostavlja ka promenljivoj celini. U radovim Darka Stojkova kretanje se manifestuje u apstraktim oblicima ili formama jakih, unutrašnjih, naturalističkih, crvenih, čak krvavih lebdećih organa, uslovno rečeno, preseka organa koji plutaju u tamnoj pozaditi, kao da su delovi nekog većeg organizma koji kao da se dezintegrisao, rasprsnuo. Polazeći od stare ideje kosmosa, praznog crnog nepoznatog prostora, autor centrira naš pogled na trenutke implicitnog kretanja lebdećih organa ili tkiva ili mišića, čijim bi s zamišljenim spajanjem, prišivanjem datih delova (tela), možda, prenosom, stvorila nova celina.
Uhvaćen je onaj trenutak koji se dogodio posle svega; naime, sve što se dogodilo ili što je moglo da se dogodi, kao da je već prošlo. Promenilo se stanje celine, dakako, ali treba imati na umu da padovi narečenih delova pretpostavljaju ono drugo što ih privlači, te zajedno izražavaju promen u celini koja ih obuhvata.
Kretanje je možda najizravnije predstavljeno u grafičkim radovima Mihaila Stanisavca. Iz crnih uskovitlanih vibrirajućih ‘’oblaka’’, ‘’virova’’, ‘’eksplozija’’,nabujalih, zavojitih i reaktivnih isparenja, iza prenosa, iz vrtloga u snažnom kontrastu izranjaju stilizovane figure, životinje, predmeti, koji nisu na istom intenzitetu razdaljine, izražavajući tako izmene u odnosima, ili još bolje, u suodnosima datih elemenata, koji ni po čemu nisu spoljašnji;
istina, mi vidimo sukob, vidimo strah, mada i više, jedan kvalitativan prenos u kojem koegzistira i jedno i drugo, i pretnja i nada. Celina kao da se ne može prestaviti, zaista, pa i ne može; mnogi filozofi smatraju da celina nije data, da je lišena smisla. Bergson zaključuje da se ‘’celina ne može predstaviti, zato što je ona Otvorenost, na njoj je da se neprekidno menja, jednom rečju da traje’’, objasnila je Kliso.
Foto , ilustracija Pixabay
