Dogodilo se na današnji dan, 26. septembra

1599

Na današnji dan 1826. godine, rođen je Ljubomir Nenadović u Brankovini kod Valjeva.Bio je član Srpske kraljevske akademije, autor putopisa i jedan od najčitanijih srpskih pisaca druge polovine 19. veka. Najznačajnija dela: “Pisma iz Italije”, “Pisma iz Nemačke”, “Pisma iz Švajcarske”, “O Crnogorcima”.

Otac mu je prota Matija Nenadović, a deda knez Aleksa. Gimnaziju je završio u Beogradu, a potom studije u Nemačkoj, Univerzitet u Hajdelbergu. Kad se vratio, bio je kratko vreme profesor Liceja u Beogradu, viši činovnik ministarstva i diplomata. Tokom 1860. godine bio je ministar prosvete i po položaju predsednik Društva srpske slovesnosti. Nekoliko godina je proveo u Crnoj Gori, kao gost kneza Nikole. Bio je jedan od prvih Srba koji su se školovali u inostranstvu i započeli rad na književnosti. Bio je među prvih 16 redovnih članova Srpske kraljevske akademije koje je 1887. imenovao kralj Milan Obrenović.

Kao penzioner živeo je u Valjevu do smrti 21. januara/2. februara 1895. godine, sahranjen je u porti crkve u Brankovini.Nenadović je počeo da piše još kao đak i na književnosti je radio ozbiljno i bez prekida. On je imao široko filozofsko obrazovanje, dosta je putovao i bio upoznat sa savremenim idejama i kulturom zapadnih naroda. On je pristalica racionalističke filozofije i poštovalac Dositeja Obradovića, na koga inače umnogome podseća. Kao i Dositej, i Nenadović je više praktičan duh i reformator, koji književnost uzima samo kao sredstvo za popularisanje naprednih i slobodoumnih ideja. Napisao je dve zbirke pesama, šaljivih, programskih i u obliku epigrama i basana. Neke od njih, kao „Popara“ i „Maniti glumac“, bile su veoma popularne i visoko cenjene. Kao poezija, njegove pesme su slabe, bez zanosa i prave pesničke dikcije. To je pouka u stihu, napredne i dobronamerne ideje kazane vedro, duhovito i intimno.

 

Nenadović se bavio i prevođenjem. Naročito je vredan pomena njegov prevod „Francuske revolucije“ od Minjea, „delo u svoje doba jako omiljeno i mnogo čitano u liberalnim omladinskim redovima“.

Vrednost Nenadovićeva rada je više istorijska nego umetnička. Pišući lako i zanimljivo, jezikom neobično čistim i tečnim, on je u svoje vreme bio veoma popularan i mnogo čitan. Za stvaranje čitalačke publike i uobličavanje savremenog književnog jezika njegova je zasluga nesumnjiva.

Nenadović je bio jedan od prvih srpskih planinara. Izdavao je i uređivao list Šumadinka, u kojem je 1850. objavio članak „Jedan dan iz putovanja mog po Srbiji 1845. godine“. Osim na planinske vrhove Srbije i Crne Gore, popeo se i na mnoge druge evropske planine i o njima je pisao u svojim glavnim delima: Pisma iz Italije, Pisma iz Nemačke, Pisma iz Švajcarske.

1186. godine – Dubrovnik je sklopio mir sa srpskim velikim županom Stefanom Nemanjom, koji je u dva navrata pokušao da zauzme taj grad (1184. i 1185.). Sporazum o miru bio je osnov za kasnije ugovore Srbije i Dubrovnika.

1371. godine – U bici na reci Marici, kod Črnomena, Turci su porazili srpsku vojsku braće Mrnjavčević, kralja Vukašina i despota Uglješe, koji su u boju poginuli. To je bila jedna od presudnih bitaka u turskom pohodu na Balkan.

1580. godine – Engleski moreplovac i gusar Frensis Drejk uplovio je u luku Plimut na završetku svog putovanja oko sveta, koje je trajalo 33 meseca. Drejk je bio prvi Englez koji je oplovio zemlju, za šta je od kraljice Elizabete dobio titulu viteza.

1687. godine – U bici s Turcima topovsko tane mletačke vojske izazvalo je eksploziju u kojoj su teško oštećeni Partenon i Propileji na atinskom Akropolju, gde je turska vojska imala barutanu.

1815. godine – Rusija, Austrija i Pruska formirale su Svetu alijansu koju su kasnije potpisali svi evropski vladari osim britanskog regenta, pape i turskog sultana. Cilj saveza bio je da uguši revolucionarne pokrete u Evropi nakon Francuske revolucije i Napoleonovih ratova.

1826. godine – Rođen je Ljubomir Nenadović, član Srpske kraljevske akademije, autor putopisa i jedan od najčitanijih srpskih pisaca druge polovine 19. veka. Najznačajnija dela: “Pisma iz Italije”, “Pisma iz Nemačke”, “Pisma iz Švajcarske”, “O Crnogorcima”.

1849. godine – Rođen je ruski fiziolog Ivan Petrovič Pavlov, osnivač Instituta za eksperimentalnu medicinu, dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1904. godine. Na osnovu eksperimenata na psima postavio je teoriju uslovnog refleksa, a značajni su i njegovi radovi o inervaciji srca i funkciji jetre.

1907. godine – Novi Zeland koji je bio kolonija Velike Britanije, postao je dominion u okviru Britanskog komonvelta.

1918. godine – Saveznici su u Prvom svetskom ratu počeli opštu ofanzivu koja je početkom oktobra dovela do sloma Centralnih sila i završetka rata.

1945. godine – U Njujorku je umro mađarski kompozitor i pijanista Bela Bartok čije je delo otvorilo nove pravce razvoja mađarske muzike. U svetskim razmerama jedan je od začetnika “nove muzike” 20. veka. Najznačajnija dela: simfonijska poema “Košut”, opera “Dvorac Modrobradog”, baleti “Drveni princ” i “Čudesni mandarin” i brojna simfonijska i kamerna dela.

1960. godine – Održan je prvi TV-duel predsedničkih kandidata – tadašnjeg potpredsednika SAD Ričarda Niksona i senatora Džona Kenedija.

1969. godine – U Boliviji je vojna hunta pod vođstvom generala Alfreda Ovanda Kandije oborila predsednika Silesa Salinasa.

1980. godine – U Minhenu je na Festivalu piva u eksploziji podmetnute bombe poginulo 13, a ranjeno više od 200 ljudi.

1984. godine – Velika Britanija i Kina su se sporazumele o vraćanju Hongkonga 1997. godine pod suverenitet Kine. Hongkong je pripao Britancima na osnovu mirovnog ugovora u Nankingu 1842, nakon Opijumskog rata (1839-42).

1989. godine – Vijetnam je povukao trupe koje su u Kambodži bile od kraja 1978. godine, ostavivši snage vlade Hun Sena da se same bore protiv maoističke gerilske organizacije “Crveni Kmeri”.

1990. godine – U Rimu je u umro italijanski književnik Alberto Moravija jedna od najzanačajnijih ličnosti italijanske književnosti 20. veka. Najpoznatija dela: “Rimske priče”, “Čočara”, “Rimljanka”.

1994. godine – Alžirske snage bezbednosti ubile su šefa najjače islamske terorističke organizacije GIA Šerifa Guzmija, poznatijeg kao Abu Abdala.

1995. godne – Počelo je suđenje bivšem premijeru Italije Đuliju Andreotiju, optuženom za bliske veze s mafijom. Andreoti je sedam puta biran za premijera i bio je jedan od simbola posleratne Italije.

1997. godine – Italijanski sud osudio je mafijaškog bosa Salvatora Rina i 23 njegova najbliža saradnika na doživotni zatvor zbog ubistva sudije Đovanija Falkonea 1992. godine.

1997. godine – Od zemljotresa u centralnoj Italiji poginulo je 11 ljudi, a teško je oštećena srednjovekovna bazilika Svetog Franje Asiškog u Asiziju.

2000. godine – Grčki feribot “Ekspres Samina” naleteo je na podvodni greben kod ostrva Paros i potonuo za 20 minuta. Od više od 500 putnika, život su izgubila 72.

2002. godine – U nesreći senegalskog feribota u vodama Gambije u Atlanskom okeanu utopila su se 1.034 čovka, a preživela svega 64.

2003. godine – Posle 11 godina prekida saobraćaja zbog rata u Jugoslaviji, avion srpske aviokompanije Jat ervejz sleteo je na sarajevski aerodrom, čime je ponovo uspostavljena direktna avionska linija između Beograda i Sarajeva.

2010. godine – Umrla je američka pozorišna, televizijska i filmska glumica Glorija Stjuart upamćena po ulozi u filmu “Titanik” koju je igrala u poznim godinama, prenosi edukacija.rs

Foto – www.slideshare.net, vikipedija