Na današnji dan 1860. godine preminuo je nemački filozof Artur Šopenhauer. Njegovu duboko pesimističnu filozofiju prihvatila je generacija razočarana neuspehom nacionalnih pokreta 1848. godine u Evropi, a u filozofiji i književnosti našla je odraza u delima Fridriha Ničea i Tomasa Mana. Najznačajnija dela: “Svet kao volja i predstava”, “Parerga i paralipomena”.
19. godine p.n.e – Umro je Publije Vergilije Maron, proslavljeni pesnik carskog Rima, autor nacionalnog junačkog epa “Eneida”. Smatra se najvećim pesnikom antike i uzorom latinskog i zapadnoevropskog stvaralaštva. Dante ga je uzeo za vodiča kroz podzemlje (“Pakao”) u Božanstvenoj komediji (“Georgike”, “Bukolike”, “Ekloge).
1327. godine – Engleski kralj Edvard II ubijen je u zamku Berkli. Smatra se da su zločin izvršili kraljica Izabela i njen ljubavnik Rodžer de Mortimer, koji je potom vladao u ime prestolonaslednika Edvarda III.
1452. godine – Rođen je italijanski verski i politički reformator Đirolamo Savonarola, dominikanski kaluđer koji je zbog sukoba sa papom Aleksandrom VI spaljen kao jeretik 1498. godine. Njegov lik inspirisao je mnoga književna dela i kontroverzne rasprave – smatran je mračnim fanatikom, pretečom reformacije, mučenikom i svecem.
1792. godine – Na prvoj javnoj sednici Konventa (revolucionarnog parlamenta) ukinuta je monarhija u Francuskoj.
1832. godine – Umro je škotski pisac Valter Skot, autor istorijskih romana “Rob Roj”, “Ajvanho”, “Veverli”… Skupljao je i narodne pesme i pisao epove iz istorije Škotske. Izdao je u engleskom prevodu i našu narodnu pesmu “Hasanaginica”. Izvršio je značajan uticaj na evropski roman.
1826. godine – Rođen je srpski političar i pisac Svetozar Marković, osnivač socijalističkog pokreta u Srbiji i prvi teoretičar realizma u srpskoj literaturi. Pokrenuo je prvi socijalistički list u Srbiji “Radenik” (1871). Njegove ideje su imale veliki uticaj na razvoj socijalističke ideologije i politike u Srbiji i na Balkanu. Najpoznatija dela: “Srbija na istoku”, “Načela narodne ekonomije”, “Pevanje i mišljenje”.
1860. godine – Umro je nemački filozof Artur Šopenhauer. Njegovu duboko pesimističnu filozofiju prihvatila je generacija razočarana neuspehom nacionalnih pokreta 1848. godine u Evropi, a u filozofiji i književnosti našla je odraza u delima Fridriha Ničea i Tomasa Mana. Najznačajnija dela: “Svet kao volja i predstava”, “Parerga i paralipomena”.
1866. godine – Rođen je engleski književnik Herbert Džordž Vels, koji je svojim prvim romanom “Vremeplov” utemeljio naučnu fantastiku. Dela: “Nevidljivi čovek”, “Rat svetova”.
1938. godine – Vlada Čehoslovačke prihvatila je britansko-francuski plan o prepuštanju Sudetske oblasti nacističkoj Nemačkoj.
1939. godine – Rumunski fašisti, pripadnici “Gvozdene garde”, ubili su premijera Rumunije Armanda Kalineskua.
1949. godine – U Kini je formirana Centralna narodna vlada na čelu sa Mao Cedungom, koji je 1. oktobra proglasio Narodnu Republiku Kinu.
1956. godine – U atentatu je smrtno ranjen nikaragvanski diktator Anastazio Somoza. Umro je osam dana kasnije, a nasledio ga je sin Luis.
1957. godine – Umro je norveški kralj Hakon VII koji je vladao od 1905. godine, kada ga je, nakon ukidanja norveško-švedske unije, norveški parlament izabrao za kralja. U Prvom svetskom ratu održao je neutralnost Norveške, a kada su Nemci u Drugom svetskom ratu okupirali Norvešku, izbegao je u London i formirao izbegličku vladu. Nasledio ga je sin Olaf V.
1964. godine – Malta je postala nezavisna posle 164 godine britanske vladavine.
1972. godine – Predsednik Filipina Ferdinand Markos zaveo je vanredno stanje u zemlji i stavio u zatvor hiljade protivnika njegovog režima. Markos je ostao na vlasti do 1986. godine.
1973. godine – Jugoslavija je prekinula diplomatske odnose sa Čileom, deset dana posle puča generala Augusta Pinočea, u kojem je ubijen predsednik Salvador Aljende.
1974. godine – Umro je američki filmski glumac Volter Brenan, prvi glumac koji je dobio tri Oskara, a poznat pre svega po brojnim epizodnim ulogama u vestern-filmovima (“Moja draga Klementina”, “Crvena reka”, “Rio Bravo”).
1992. godine – Meksiko i Vatikan su uspostavili pune diplomatske odnose posle prekida od 130 godina.
1993. godine – Predsednik Rusije Boris Jeljcin raspustio je parlament pod optužbom da poslanici u parlamentu blokiraju ustavne reforme i izbore. Pobunjeni poslanici zabarikadirali su se u zgradi parlamenta, odakle su isterani uz pomoć vojske 4. oktobra.
1996. godine – Na aerodromu u Bogoti, u avionu predsednika Kolumbije Ernesta Sampera, koji je bio spreman da poleti u SAD, posle anonimne prijave, pronađeno je oko četiri kilograma heroina. Predsednik je osumnjičen za veze sa narko-mafijom, dok je njegova vlada saopštila da se radi o namestaljci.
1999. godine – Na Tajvanu je u zemljotresu poginulo više od 2.100 ljudi, a ranjeno oko 8.700.
2000. godine – Ruska vlada je odlučila da zamrzne ugovor sa Iranom o prodaji laserske tehnologije, nakon što su SAD izrazile zabrinutost zbog mogućnosti njenog korišćenja u izradi nuklearnog oružja.
2003. godine – Nakon 14 godina osmatranja planete Jupiter i njenih satelita, NASA je uništila posmatrački brod Galileo, prenosi edukacija.rs
Foto – poezijacitati.blogspot.com
